واکنش آمریکا به کشورهای عربی پس از توافق هستهای ایران
مشرق نوشت : “نبیل فهمی“ وزیر خارجه سابق مصر طی مطلبی در پایگاه تحلیلی “قاهره ریویو“ وابسته به دانشگاه آمریکا در مصر به موضوع نگرانیهای اعراب درباره توافق هستهای غرب با ایران پرداخته است. وی مینویسد: من نمیگویم آمریکا توافق هستهای را رها کند یا با ایران با معیاری متفاوت از دیگران رفتار کند، اما مقابله با گسترش سلاحهای هستهای در خاورمیانه نباید به دو گزینه “واقعگرایی” یا “هیچ” محدود باشد. باید تصمیم جدی برای مقابله با این مسئله در خاورمیانه گرفته شود و شجاعت حل مسئله در کل منطقه بدون تبعیض یا استثنا وجود داشته باشد. باید بلوغ و تدبیر لازم برای پذیرش گامهای عملی در یک روند پلکانی ایجاد گردد، به شرط آنکه اقدامات در قالب یک استراتژی جدی، شفاف و علنی صورت گیرد.
به اعتقاد من این کار را میتوان با همکاری همزمان درباره چندین موضوع و به منظور بازگرداندن توازن سیاسی به منطقه انجام داد:
۱- کشورهای عربی باید تلاشهایشان برای ایجاد خاورمیانهای عاری از سلاحهای هستهای را تا پیش از پایان مدت ۱۵ ساله توافق هستهای ایران تقویت کنند. این کار نه تنها باعث میشود ایران همچنان به تعهدات خود پایبند بماند، بلکه شامل برنامه هستهای اسرائیل و حل و فصل مسئله عدم توازن امنیتی در منطقه نیز میشود.
۲- جامعه جهانی و به خصوص آمریکا باید به روشی محکمتر با اسرائیل تعامل و آن را وادار به بازبینی منطق برنامه هستهایش بکنند. عجیب است که “جورج شولتز“، “ویلیام پری“، “هنری کیسینجر“ و “سام نان“ میتوانند بحث استفاده و کاربرد سلاحهای هستهای برای آمریکا را مطرح کنند، اما این مسئله را درباره اسرائیل نمیتوانند طرح نمایند.
۳- کشورهای عربی و همه اعضای انپیتی باید بر حق خود مبنی بر غنیسازی و بازفرآوری مواد هستهای تحت پادمانهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی تأکید کنند، حتی اگر برخی از این کشورها قصد انجام این کار در آینده نزدیک را نداشته باشند.
۴- کشورهای عربی باید بر سر تأسیس یک بانک منطقهای سوخت هستهای تحت پادمانهای بینالمللی توافق نمایند.
۵- کشورهای عربی باید نقش اصلی را در طرح راهحلهای سیاسی برای کشورهای بحرانزده از جمله سوریه، لبنان و یمن ایفا کنند. استفاده از نیروی نظامی یک روش مشروع است، اما به خودی خود، هدف محسوب نمیشود.
اگر ایران موضع خود را به سوی یک سیاست خارجی سازندهتر تغییر بدهد، جهان عرب هم باید وارد گفتگوی منطقهای با این کشور درباره آینده خاورمیانه شود. این گفتگو، طبق طرح صلح عربی سال ۲۰۰۲، سپس به اسرائیل هم خواهد رسید. روشن است که این گفتگو نیازمند تلاشهای شدیدتر برای حل مسئله درگیری فلسطین و اسرائیل بر اساس راهحل دو دولت است، اگرچه موفقیت در این رابطه چندان در دسترس به نظر نمیرسد.